Kişilik Bozuklukları

Genç yetişkinlik ve ergenlik dönemlerinde sıklıkla rastladığımız kişilik bozuklukları, kişinin çevresini algılama biçiminde ve ilişkilerinde görülen rahatsızlıktır. Rahatsız olan kişilerin çevresini algılamasında, insanlara kaşı duyduğu hislerde ve düşünme tarzında sorunlar bulunur. Aniden duygu durum değişikliği yaşayabilirler. Hayatta üstlendikleri sorumlulukları, rolleri hakkında ve nasıl birisi olduklarına dair karasız düşüncelere sahiptirler.

Kişilik bozukluğu olan kişilerin değerleri ve ilgi alanları çok çabuk değişecektir. Genellikle onlara göre olaylar ya çok kötüdür ya da çok iyidir. Çok iyi ve çok kötü görmeye meyilli olduklarını görüyoruz. İnsanlar hakkındaki kararlarını çok hızlı değiştirebilirler. Örneğin bugün arkadaşı olduğunuz kişilik bozukluğuna sahip kişinin yarın düşmanı olabilirsiniz. Bu sizin hareketlerinizdeki farklılıktan değil onların bakışından kaynaklanacaktır.

Kişilik Bozuklukları Belirtileri

Sosyal hayatta kararsız ve istikrarsız ilişkilere sahip olan kişilik bozukluğu yaşayan hastalarda görülen bazı belirtiler var. Belirtilerin en çok görülenleri şunlardır;

• Terk edilmekten kaçınan tavırlar sergilerler. Çabuk yakınlık kurar veya kendini terk edeceğini düşündüğü kişiyi önce kendi terk eder.
• Çok aşırı sevme veya nefret etme gibi aşırı uçlarda duygular beslerler
• Çeşitli nedenlerle kendilerine zarar verirler
• Fazla ve dengesiz yeme, mantıksız harcamalar yapma, dikkatsiz araba kullanma, aşırı cinsel meyillerin olması gibi dürtüsel hareketler sergilemektedirler
• İntihara yeltenme ve tekrarlayan intihar girişimleri
• Öfke kontrol problemleri yaşamaları
• Devamlı surette kendini boşlukta hissederler
• Ani ve yoğun duygudurum değişimleri yaşarlar. Duygudurum değişikliği birkaç saat ile birkaç gün arasında gerçekleşecektir.
• Şüpheci davranma, insanlara güven duymama, niyetlerini sorgulama hallerine sahiptirler.

Kişilik Bozuklukları Nasıl Tedavi Edilir?

Eskiden kişilik bozukluklarını tedavi etmek oldukça zordu. Elde edilen veriler ve bilgiler ışığında yapılan çalışmalar sayesinde artık kişilik bozukluklarını iyileştirmek zor değildir. Yeni tedavi yöntemleri sayesinde kişinin hayatının olumsuz etkileyen ve kalitesini düşüren belirtileri hafifletmek ve azaltmak mümkün oluyor.

Temel tedavi yöntemi psikoterapidir. Psikolog, kişilik bozuklukları bulunan kişiyle yapacağı görüşme sonrasında tedavi sürecini belirler. Konuşma terapisinde yapılan görüşmelerinin hedefi; kişinin durumunu fark etmesidir. Farkında olduktan sonra ilişkileri geliştirme konusunda yardımcı olunur. Bireysel ve grup terapileri gibi çeşitli psikoterapi türleri vardır. Güven sorunu yaşayan hastanın uzmana güvenmesi çok önemli olacaktır. Hastalarının güvenini elde etmiş Psikolog Ali Eren Yıldız, kişilik bozuklukları konusunda markadır.

Kişilik bozukluğu türleri nelerdir?

Kişilik bozuklukları, kişinin düşünce biçimleri, hissetme tarzı ve davranışlarında istikrarlı ve anormal sapmaları ifade eder. Bu sapmalar, bir kişinin iş, ilişkiler ve sosyal etkileşimlerle başa çıkmasını zorlaştırabilir. İşte ön plana çıkan kişilik bozukluğu türleri;

Paranoid Kişilik Bozukluğu

Bu bozuklukta, kişiler sürekli olarak başkalarının kötü niyetli olduğunu düşünürler. Güvensizlik, kuşkuculuk ve sürekli şüphe, bu kişilik bozukluğunun belirgin özellikleridir.

Şizoid Kişilik Bozukluğu

Şizoid kişilik bozukluğu olan bireyler genellikle duygusal soğukluk, sosyal izolasyon ve duygusal ifade eksikliği yaşarlar. Sosyal ilişkiler kurmakta zorlanırlar.

Şizotipal Kişilik Bozukluğu

Şizotipal kişilik bozukluğu olan insanlar genellikle tuhaf inançlara, düşüncelere ve davranışlara sahiptirler. Sosyal etkileşimlerde garip veya eksantrik davranışlar sergileyebilirler.

Antisosyal Kişilik Bozukluğu

Antisosyal kişilik bozukluğu, kişinin diğer insanların haklarına saygı göstermediği, yasa dışı davranışlar sergilediği ve empati eksikliği yaşadığı bir bozukluktur. Bu bireyler genellikle suç işlerler.

Borderline Kişilik Bozukluğu

Borderline kişilik bozukluğu olan kişiler, duygusal dalgalanmalar, kimlik belirsizliği ve ilişkilerde yoğun ve kararsız davranışlar yaşarlar.

Histriyonik Kişilik Bozukluğu

Histriyonik kişilik bozukluğu olan bireyler, ilgi çekme ihtiyacı, dramatik davranışlar ve duygusal ifade eksikliği gibi belirgin özelliklere sahiptirler.

Narsistik Kişilik Bozukluğu

Narsistik kişilik bozukluğu olan kişiler, kendilerini aşırı bir şekilde önemserler, başkalarını manipüle edebilirler ve empati eksikliği yaşarlar.

Bağımlı Kişilik Bozukluğu

Bağımlı kişilik bozukluğu olan bireyler, başkalarının onayına ihtiyaç duyarlar, karar vermede güçlük çekerler ve bağımlılık ilişkileri kurma eğilimindedirler.

Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu

Obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu olan kişiler, düzenlilik ve mükemmeliyetçilik arayışı içindedirler. Kontrol kaygısı ve katı kurallar bu bozukluğun belirgin özellikleridir.

Başkalarına Zarar Veren Kişilik Bozukluğu

Bu kişilik bozukluğu, başkalarına fiziksel veya duygusal zarar verme eğilimini içerir. İntikamcı ve saldırgan davranışlar sergilerler.

Kişilik bozuklukları, her biri farklı özelliklere sahip olan çeşitli türleri içerir. Her bozukluk, bireyin yaşamını farklı şekillerde etkiler ve psikoterapi, ilaç tedavisi veya bir kombinasyonu gibi farklı tedavi yaklaşımları gerektirebilir. Kişilik bozukluğu belirtileri yaşayan bir kişiyseniz, bir uzmandan yardım almak önemlidir, çünkü erken tanı ve tedavi, kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir.