Uzmanlar ve araştırmacılar mükemmeliyetçilik için ortak bir tanım yapmamaktadır. Bilinenlere göre mükemmeliyetçilik kişinin çok yüksek beklentilere girmesiyle başlar. Konulan yüksek hedeflerin gerçekleştirilmesi gerekir. Hedefe ulaşabilmek için çok çaba gösterirler. Çabanın yanı sıra yüksek seviyede endişe de yaşarlar. Yüksek beklentilere ulaşma konusunda mükemmeliyetçiler aşırı eleştiriseldir. Durumu genel olarak kusursuzluğu arama olarak tanımlıyoruz.
Başarısızlık kusursuzluğu arayanların en büyük korkuları olacaktır. Hata yaptıklarında kendilerini çok fazla eleştirirler. Başarılarını görmezden gelme gibi olumsuz duygular beslediklerinden devamlı gergin ve stresli olurlar. Farklı boyutlara sahip olan mükemmeliyetçiliği kişi kendine veya başkasına karşı besleyebilir. Bazı kişiler hem kendilerine hem çevrelerine mükemmeliyetçi iken bazıları tek bir yönde mükemmeliyetçidir.
Mükemmeliyetçiliğin Belirtileri Neler?
Kendinizin mükemmeliyetçi olduğunuzu mu düşünüyorsunuz? O zaman aşağıdaki belirtilerin sizde olup olmadığına dikkat edinir. Belirtiler arasında en sık görülenler şunlardır;
- Hata yaptığında kendine aşırı yüklenir, başarısızlık çok küçük dahi olsa kendini değersiz hisseder
- Başarıları çok olmasına rağmen başarısızlıklarına odaklanır
- Yeterince iyi olmadığını düşünerek devamlı kendini eleştirir
- Bütün işlerini en güzel şekilde ve eksiksiz yapmaları gerektiğini düşünürler
- Eksiksiz ve en iyi şekilde yapmaya odaklandığından işleri zamanında bitirme sorunu yaşarlar
- Yaptıkları asla tatmin etmez
Belirtilerin arada sıra görülmesi mükemmeliyetçi olduğunuzu göstermez. Yaşamın bir parçası haline geldiğinde ve her konuda aynı mükemmeliyetçiliği gösterdiğinizde mükemmeliyetçilik sorunuyla karşı karşıyasınız demektir.
Mükemmeliyetçilikle Başa Çıkmanın Yolları
Ne var canım mükemmeliyetçi olmanın nesi zarar? Diyebilirsiniz. O zaman oturun ve mükemmeliyetçi olduğunuzdan dolayı hayatınızda nelerin olduğunu tek tek çıkarın. Yorulmak, kendinizi suçlu hissetmek, daha uzun zamanda az işler yapmak, hep eleştirisel tavır takınmak. Bütün bunları mükemmeliyetçi olduğunuz için yaşamaktasınız. Zorlu sarmaldan kurtulmak için kişi kendi başına bazı adımlar atabilir.
Kişisel gelişim kitaplarından veya uzmanlardan alınan tavsiyeler uygulanabilir. Hataları kabullenme konusunda kendilerini geliştirebilirler. Hatta hatasını kabul etmesi durumunda kendini ödüllendirme gibi etkinliklerin yapılması bir aşama olacaktır. Eksik yapılan işlerin neticesinde dünyanın sonunun gelmediği, kimseye bir şey olmadığı kanıtlanabilir. Kanıtları görmek mutlu etmenin yanında hatanın ve eksik yapmanın insanı bir durum olduğunu gösterecektir. Ancak her türlü mükemmeliyetçilik kişisel adımlarla aşılmaz. Psikolog Ali Eren Yıldız’ın desteğini almanız gerekebilir.
Mükemmeliyetçilik kimlerde görülür?
Mükemmeliyetçilik, farklı yaş, cinsiyet, meslek ve sosyal arka planlara sahip birçok insanın hayatında bulunabilir. Ancak bazı kişilerde bu özellik daha belirgin olabilir. İşte mükemmeliyetçilik özelliklerine sahip kişileri tanımlayan bazı özellikler:
Yüksek Standartlar
Mükemmeliyetçiler, kendilerine ve başkalarına karşı yüksek standartlar koyarlar. Her zaman mükemmel sonuçlar elde etme arzusu, onların motivasyonunu sürdürür.
Kendine Eleştiri
Mükemmeliyetçiler genellikle kendilerini eleştirirler. Hata yapma korkusu, onları eleştirel bir iç sesle karşı karşıya bırakır.
Zaman Yönetimi Zorlukları
Mükemmeliyetçiler, her detayı mükemmel hale getirmeye çalışırken zamanlarını etkili bir şekilde yönetmekte zorlanabilirler. Bu, iş veya özel yaşamlarında stres yaratabilir.
İş Birliği Sorunları
Mükemmeliyetçiler, iş birliği yaparken diğer insanların aynı yüksek standartlara sahip olmasını bekleyebilirler. Bu, iş ilişkilerini zorlaştırabilir.
Duygusal Sorunlar
Mükemmeliyetçilik, kaygı, depresyon ve düşük özsaygı gibi duygusal sorunlara yol açabilir. Başarısızlık hissi, mükemmeliyetçileri daha fazla stres altına sokar.
Mükemmeliyetçiliği Yönetmek
Mükemmeliyetçilik, olumsuz sonuçlara yol açabilir, ancak yönetilebilir bir özelliktir. İşte mükemmeliyetçiliği yönetmek için bazı öneriler:
Hedef Belirleme
Realistik ve erişilebilir hedefler belirlemek, mükemmeliyetçiliği azaltabilir.
Kendine İyi Bakım
Stresten kaçınmak için spor, meditasyon veya terapi gibi kendine iyi bakım yöntemleri kullanmak önemlidir.
Hataları Kabul Etme
Hata yapmanın insan olduğunun bir göstergesi olduğunu kabul etmek, mükemmeliyetçiliği azaltabilir.
İş Birliği
İş birliği yaparken başkalarının farklı yeteneklere ve standartlara sahip olduğunu anlamak önemlidir.
Profesyonel Yardım
Mükemmeliyetçilik sorunları şiddetli hale geldiğinde, bir terapist veya danışmanla çalışmak yardımcı olabilir.
Mükemmeliyetçilik, birçok kişi için bir özellik olabilir, ancak yönetilebilir bir özellik olarak kabul edilmelidir. Kendinizi ve başkalarını kabul etmek, daha sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmenize yardımcı olabilir. Mükemmeliyetçilik her yerde bulunabilir ve birçok insanın hayatını etkileyebilir. Ancak bu özelliği tanımak ve onunla başa çıkmak, daha sağlıklı ve dengeli bir yaşam sürmek için önemlidir. Kendimize daha merhametli olmak ve mükemmel olmaktan ziyade kişisel gelişimimize odaklanmak, daha tatmin edici bir yaşam sürmemize yardımcı olabilir.
Bir cevap yazın
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.