Takıntı ve Saplantılar (Obsesif ve Konpulsif Bozukluk OKB)

Toplumun %2’sinde görülen Takıntı ve Saplantılar (Obsesif ve Konpulsif Bozukluk OKB), insanların çevrelerindeki kişilerle sorun yaşamasına neden olur. Her insanda normal seviyede olan durumlar takıntılı insanlar çok yüksek seviyededir. Takıntı sahibi olanlar yaptıklarının saçma olduğunu aslında biliyorlar. Ancak takıntılarını devamlı yapmaları gerektiğine dair bir hisse sahip olduklarından dolayı işin içinden çıkamazlar.

Obsesyon; takıntılar veya saplantılar olarak çevrilir. Obsesif davranışlar irade dışından gelir. Sıkıntı vericidirler. Tedirgin eden bu düşünceler bilinçli bir şekilde uzaklaştırılmaz. Tekrar tekrar edilen hayaller, düşünceler, dürtüler ve fikirlerden oluşur.

Kompılsiyon; Zorlantılar olarak çevrilmektedir. Zihinsel eylemler ve davranışlar tekrar eder. Obsesyonla birlikte gelişen sıkıntıları, korkuları azaltmak veya önüne geçmek için kompılsiyonlar geliştirilir. Kompılsiyon, düşüncelere karşı alınan bir tedbir mahiyetindedir. Amaçladıkları şeylerde mantıksal bir kurgu olmayan kompılsiyonlar genelde çok abartılıdır.

Takıntı ve Saplantı Türleri

Çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişen takıntılar ve saplantılar vardır. En çok görülen Obsesif ve Konpulsif Bozukluk türleri şunlardır;

• Temizlikle ilgili obsesyonlar ve kompulsiyonlar
• Şüphe ile ilgili obsesyonlar ve kompulsiyonlar
• Zarar verme ve saldırganlıkla alakalı obsesyonlar ve kompulsiyonlar
• Dini konulardaki obsesyonlar ve kompulsiyonlar
• Sayma ile ilgili obsesyonlar ve kompulsiyonlar

Takıntı ve Saplantılar Nedenleri?

Psikolojik veya biyolojik nedenlerle obsesifkompulsif bozukluk oluşabiliyor. İlaçla tedavi edilenler olduğu gibi tedaviye edilemeyenler de vardır. İlaçla tedavi edilemeyenlerin psikolojik olduğunu söyleyebiliriz. İlaç kullanılarak daha kısa sürede atlatılan takıntı ve saplantıların biyolojik olduğu tespit edilmiştir. Uzun yıllar ilaç kullandığı halde takıntılarında ve saplantılarına değişme olmayanlar mevcuttur. İşte bu noktada durumun psikolojik nedenlere bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Her takıntı ve saplantının kaynağı olan psikolojik durum farklı olabilir. Dinamik, psikososyal, bilişsel, varoluşsal veya davranışsal nedenler bozuklukların kaynağı olabilir.

Obsesif ve Konpulsif Bozuklukların Tedavisi

Hayatı çok olumsuz olarak etkileyen takıntı ve Saplantılar (Obsesif ve Konpulsif Bozukluk OKB) kendi kendine asla geçmez. Mutlaka tedavi edilmelidir. Tedavi için ne kadar erken başvurulursa o kadar çabuk kurtulma ihtimali söz konusu olur. Sorunların çözümünde iki tedavi çeşidi uygulanır; Psikoterapi ve ilaç tedavisi. Her iki tedaviden de olumlu sonuçlar alınıyor. Çocuklarda ve yetişkinlerde farklı yöntemler uygulanabilir. Uzman Psikolog Ali Eren Yıldız, uyguladığı tedavi yöntemleriyle başarılı sonuçlar almaktadır.

Saplantı zorlantı bozukluğu nedir?

Saplantılar, kişinin aklına sürekli olarak gelen, rahatsız edici, istenmeyen düşüncelerdir. Bu düşünceler genellikle kişinin kontrolü dışındadır ve kişiyi endişeli veya rahatsız hissettirir. Örneğin, bir kişi sürekli olarak mikrop kapmaktan korkuyor olabilir ve bu nedenle ellerini sık sık yıkama ihtiyacı hisseder.

Başka bir kişi belirli bir şeyi kötü bir şeyin gerçekleşmesini engellemek için yapması gerektiğine inanabilir ve bu eylemi tekrarlayarak kendini rahatlatmaya çalışır. Takıntı ve saplantılar, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir ve zamanını çalar. Ayrıca kişinin sosyal ilişkilerini zorlaştırabilir ve iş veya okul performansını da etkileyebilir.

Saplantı ve zorlantı ile mücadele

Zorlantılar, saplantılardan kaynaklanan endişeyi veya rahatsızlığı azaltmak amacıyla yapılan tekrarlayan davranışlardır. Örneğin, saplantıları mikrop kapma korkusu olan bir kişi, ellerini tekrar tekrar yıkama eylemini gerçekleştirerek bu kaygıyı yatıştırmaya çalışabilir. Başka bir kişi, sürekli olarak sayma saplantısına sahipse, sayma işlemini tekrar tekrar yaparak iç huzursuzluğunu gidermeye çalışabilir.  Ancak, zorlantılar genellikle kişinin yaşamını daha da karmaşıklaştırır ve saplantıların yoğunluğunu artırabilir. Bu, kişinin saplantılarını ve zorlantılarını bir tür kısır döngü içinde sürdürmesine neden olabilir.

Saplantı ve zorlantı Belirtileri

Bu tarz sorunların belirtileri kişiden kişiye değişebilir. İşte saplantı ve zorlantının öne çıkan belirtileri;

Sürekli düşünce veya korkular

Kişi istem dışı olarak sürekli rahatsız edici düşüncelere kapılır.

Zorlantılar

Bu düşünceleri azaltmak veya engellemek için tekrarlayan davranışlar veya ritüeller yapma ihtiyacı hisseder.

Zorlantıların zaman alıcı olması

Kişi, saplantıları ve zorlantılarıyla çok fazla zaman harcar. Bu nedenle günlük yaşam aktiviteleri ve iş veya okul performansı olumsuz etkilenebilir.

Sosyal ve işlevsellik sorunları

Bu tarz sorunlar, sosyal ilişkileri ve kişinin genel işlevselliğini olumsuz etkileyebilir.

Saplantı ve takıntılar, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen bir bozukluktur. Ancak uygun tedavi ve destekle kişiler genellikle semptomları yönetebilir ve normal bir yaşam sürdürebilirler. Tedaviye erken başlamak, olumlu sonuçlar elde etme şansını artırabilir. Obsesif-Kompulsif Bozukluk, insanların yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen bir rahatsızlıktır. Ancak erken teşhis ve uygun tedavi ile başa çıkmak mümkündür.